Zaandam Centrum Oost

In het toekomstbeeld staat dat Zaandam Centrum Oost een duurzaam, aantrekkelijk centrum wordt, met een gezonde woonomgeving met goede verbindingen met de omliggende wijken.

Wonen: plek voor nieuwe bewoners. Er komen 800 nieuwe woningen voor verschillende huishoudens, zoals sociale huur en levensloopbestendige woningen. De gebouwen hebben groen aan de gevels en daken.

Verblijven: lekker wonen en werken, maar ook bezoekers trekken. In 2040 komen meer mensen naar de zonnige kant van de Zaan. Het blijft een fijne plek om te wonen en werken met een mix van functies en woningen.

Voorzieningen: eerlijke kansen voor iedereen. In Centrum Oost leven in 2040 verschillende mensen samen. Goede scholen, gezondheidscentra, sportplekken en culturele voorzieningen zorgen voor kansengelijkheid. Bestaande voorzieningen worden gebruikt en verbeterd.

Vervoer: autoluw, maar uitstekend bereikbaar. In 2040 is Centrum Oost goed bereikbaar met nieuw openbaar vervoer. Fietsen en lopen krijgen een prominente plek. Het gebied is autoluw met parkeerplekken bij de Peperstraat en Touwslagersstraat.

Verwarmen, duurzaamheid en energie-opwekking: In 2040 zijn de gebouwen in Centrum Oost energieleverend en aangepast aan het klimaat. Er zijn schaduwrijke en groene plekken om water op te vangen. Er wordt circulair gebouwd en ondernomen

Doelen:

• Veranderen naar aantrekkelijk centrum en kwaliteiten benutten
• Meer ruimte maken voor ontmoeting, gezelligheid, spelen, bewegen en langzaam verkeer
• Bebouwing gebruiken om gebied aantrekkelijker te maken
• Circa 800 woningen toevoegen
• De Burcht een levendige en intieme plek maken
• Duurzame nieuwbouw
• Ruimte bieden aan passende maatschappelijke voorzieningen
• Zorgen voor goede balans tussen Centrum Oost en omliggende wijken
• Bevorderen aantrekkelijke functies op de begane grond van gebouwen/huizen
• Meer groen

De gemeente is met verschillende projecten bezig in Zaandam Centrum Oost. Over sommige praten we al met de buurt, andere projecten zijn nog in voorbereiding of in onderzoek. 

• Project Peperstraat
  In de Zaanstreek is veel behoefte aan woningen. De gemeente wil in Zaandam Centrum Oost ongeveer 800 woningen bouwen. Het eerste grote project is de vernieuwing van de Peperstraat. 

• Vernieuwing Oostkade 5-13
  Op Oostkade 5-13, aan de oostkant van de Wilhelminasluis, staan een aantal oude, lage paviljoens. De gebouwtjes kampen al jaren met leegstand en verloedering. De gemeente en de eigenaar van de paviljoens (Astoria Vastgoed B.V.) willen deze situatie verbeteren. 

• Kadevernieuwing Burcht en Prins Hendrikkade
  We gaan de kade langs de Burcht en de Prins Hendrikkade vervangen. Op deze pagina leest u hier meer over.

• Strategie
  Op dit moment werken we aan de Strategie voor het gebied. In die strategienota staat wat er nodig is om het toekomstbeeld (het perspectief) te realiseren. Dit geeft houvast binnen de gemeente en geeft externe partners, bewoners en ondernemers inzicht in de aanpak voor de gewenste en noodzakelijke samenwerkingen.
  
  
• Ruimtelijk plan Zaandam Centrum Oost
  Het toekomstbeeld in het Perspectief werken we verder uit in een Ruimtelijk plan. Dit plan is onderdeel van de Strategie. In het Ruimtelijk plan staat hoe de openbare ruimte in het gebied gaat veranderen. Ook staat hierin opgenomen de voorwaarden waaronder de nieuwe ontwikkelingen kunnen plaatsvinden. Voorbeeld is waar er bebouwing is toegestaan, met welke hoogte en wat voor programma. De gemeenteraad neemt uiteindelijk een besluit over het Ruimtelijk plan.

Eind november en in december gingen we met bewoners in gesprek over de toekomst van de Burcht en de Prins Hendrikkade. We vertelden welke wensen en zorgen we eerder hebben opgehaald en wat we daarmee hebben gedaan of nog gaan doen. Ook lieten we de eerste ideeën voor het gebied zien en haalden we weer reacties op. Bekijk hieronder de schetsbeelden:

Bekijk hieronder het eerste conceptbeeld:

Bekijk hieronder het tweede conceptbeeld:

Bekijk hieronder het derde conceptbeeld:

Uitgangspunten Algemeen:

• Meer groen in de buurt, met extra bomen voor schaduw en een prettige uitstraling.
• Meer ruimte voor fietsers en voetgangers, en minder auto’s.
• De geschiedenis van het gebied beter zichtbaar maken, zoals de sluizen, de Zuiddijk, het oude stadhuis en de kerk.
• De Zuiddijk wordt een belangrijke route naar het centrum. We zorgen dat deze goed zichtbaar is en logisch aansluit op de omgeving. De dijk wordt beter herkenbaar en het hele gebied vormt één samenhangend geheel.
• Rekening houden met ondergrondse kabels en leidingen.
• Transformatorhuisjes: Er zijn transformatorhuisjes nodig vanwege de energievoorziening voor de buurt. Voor de buurt komt één transformatorhuisje in een gebouw op de Burcht. Aan de kade zijn drie trafohuisjes gewenst met een mooie, passende uitstraling.

Uitgangspunten Burcht:

• Meer groen: Het bestaande plantsoen met zijn historische waarde blijft behouden. We voegen extra bomen toe voor meer schaduw en een prettige, groene uitstraling.
• Parkeren:
  – De auto’s gaan zoveel mogelijk van het plein af. We onderzoeken de mogelijkheid om een parkeervoorziening te realiseren.
  – In 2026 wordt een draagvlakonderzoek gedaan voor betaald parkeren
  – Bezoekers van het centrum kunnen straks parkeren in de nieuwe parkeergarage aan de Peperstraat (verwachte opening: 2029).
• Een nieuw gebouw aan de rand van het plein versterkt de omgeving. De nieuwbouw sluit aan bij de hoogte en stijl van de bestaande gebouwen. Beneden komen voorzieningen, zoals horeca of culturele activiteiten. Daarboven komen woningen.
• Ruimte voor kleinschalige evenementen: Op de Burcht blijft plek voor kleinschalige evenementen. Grote evenementen, zoals de Dam tot Damloop, kunnen hier deels gebruik van blijven maken. De Burcht wordt in de toekomst geen vaste kermislocatie meer.

Uitgangspunten Prins Hendrikkade:

• Meer groen: We planten een bomenrij langs de kade en verbeteren de groeiruimte van de huidige bomen.
• Wandelen en bewegen: De omgeving langs de Zaan wordt aantrekkelijker om te wandelen, fietsen en sporten.
• Plekken om te zitten: Langs het water komen zitplekken waar je kunt genieten en verblijven.
• Parkeren: Op de Prins Hendrikkade blijven 30 parkeerplaatsen behouden.
• Natuur en water: Er komt ruimte voor waterplanten, zodat de ecologie langs de Zaan beter wordt.
• Brandweer: Er is voldoende ruimte zodat de brandweer goed bij het water kan komen.
• Steigers: Er komen steigers voor riviercruises, binnenvaart en pleziervaart, goed aangesloten op het water en de kade.
• Voorzieningen scheepvaart: De steigers krijgen elektriciteit, water, innameplek voor vuil water, afvalafvoer, bebording en een auto afzetplaats.
• Bussen: Er komt een opstelplek voor bussen om bezoekers van bijvoorbeeld de Zaanse Schans te halen en te brengen.

Wat we met uw reactie doen
We gebruiken de reacties om de plannen voor de Burcht en de Prins-Hendrikkade verder uit te werken. Ondertussen werken we ook aan ideeën voor andere delen in Zaandam Centrum Oost, zoals de Touwslagersbuurt, de Zuiddijk en het Verzetsplantsoen. Als deze klaar zijn, horen we graag uw mening. De uitgewerkte plannen voor de verschillende delen van Zaandam Centrum Oost komen uiteindelijk samen in het Ruimtelijk Plan. De gemeenteraad besluit over dit plan. We houden daarbij rekening met uw wensen en zorgen, het eerder vastgestelde toekomstbeeld in het Perspectief én met het beleid van de gemeente, zoals de Omgevingsvisie. We werken nu eerste scenario’s uit.

Wat hebben we in de zomer van 2025 opgehaald:

Wensen:

• Betaalbare, duurzame woningen
• Behoud van historische gebouwen
• Meer groen (o.a. Burcht en Prins Hendrikkade)
• Kleinschalige winkels en horeca
• Minder auto’s, betere fiets- en wandelroutes
• Veilige, prettige plekken (ook voor jongeren)
• Meer betrokkenheid bij plannen

Zorgen:

• Minder verbondenheid door o.a. kamerverhuur
• Winkelleegstand en verval (Zuiddijk, Klauwershoek)
• Onveiligheid op enkele plekken
• Hoogbouw die niet bij de wijk past
• Verkeersproblemen, slecht onderhoud
• Overlast (zoals hondenpoep)

Meningen verschillen over o.a. cruiseschepen, bebouwing op de Burcht en parkeerplaatsen versus groen.

Hoe gaan we verder?
We werken nu eerste scenario’s uit. Eind dit jaar delen we deze met u en zijn we benieuwd naar uw mening.

Resultaten van de online vragenlijst:
Wat vinden inwoners belangrijk voor de toekomstige inrichting en leefbaarheid van Centrum Oost?

Participatie-adviesgroep

Om bewoners, ondernemers en andere betrokkenen goed te blijven betrekken, is een participatie-adviesgroep opgericht. Deze groep denkt mee over hoe we de wijk het beste kunnen bereiken en betrekken bij de plannen. Bent u bewoner of ondernemer in Zaandam Centrum Oost, kent u de wijk goed en denkt u graag mee? Meld u dan aan via maakcentrumoost@zaanstad.nl. De groep komt een paar keer per jaar bij elkaar.

U kunt met vragen altijd terecht bij het projectteam van de gemeente:

E-mail
Heeft u vragen over de ontwikkelingen in Zaandam Centrum Oost? Of wilt u informatie ontvangen over bijvoorbeeld een enquête of bijeenkomst? Stuur ons een e-mail.
U krijgt dan zo snel mogelijk een reactie van het projectteam.

Wijkmanager
Neem contact op met wijkmanagement als u ideeën heeft voor verbeteringen in de wijk of hulp nodig hebt bij uw plan.

Nieuwsbrief
Wilt u op de hoogte blijven van de gebiedsontwikkeling in Zaandam Centrum Oost? Schrijf u dan in voor de nieuwsbrief.

Wijkplatform Zaandam Zuid
handige plek om ideeën te delen met medebewoners of -ondernemers is het wijkplatform voor Zaandam Zuid. Wilt u iets onder de aandacht brengen? Bent u op zoek naar een activiteit? Zoekt u een winkel? Dat, en nog veel meer, kan op het wijkplatform.

Maart 2021: Cultuurhistorische verkenning Centrum Oost – iBabs Publieksportaal
Mei 2019: Gebiedsperspectief MAAK Zaanstad gebied Centrum Oost
November 2017: Analyse MAAK.Zaanstad Centrum Oost