Vermindering CO2-uitstoot gemeentelijke organisatie: heel 2023

Naast het verduurzamen van de stad is gemeente Zaanstad ook bezig met CO2-reductie van de eigen organisatie. Zo werken we aan het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed en onze werkvoertuigen en gereedschappen. Ook pasten we onze werkroutes aan, om onnodige kilometers (en dus brandstof) te besparen. We maken gebruik van de CO2-prestatieladder om inzicht te krijgen in onze CO2-uitstoot. En we stellen doelen om deze uitstoot te verlagen en dit goed te kunnen volgen. Gemeente Zaanstad verlaagde de CO2-uitstoot in 2023 met 28% ten opzichte van 2019.

Meten met de CO2– prestatieladder
Om klimaatverandering tegen te gaan is het belangrijk dat er over de hele wereld minder CO2 vrij komt. Om de verandering in goede banen te leiden, gebruiken we in Nederland de CO2-prestatieladder. Ook gemeente Zaanstad doet hieraan mee.  

De CO2-prestatieladder is een CO2-managementsysteem, dat helpt inzicht te krijgen in de CO2-uitstoot van de gemeentelijke organisatie. En ook van de verbonden partijen waar de gemeente veel zeggenschap over heeft. De verbonden partijen – die (gedeeltelijk) onderdeel zijn van de CO2-footprint van onze organisatie – zijn Sportbedrijf Zaanstad, Werkom en Betaalbare Koopwoningen Zaanstad.

Gemeente Zaanstad berekent elk half jaar opnieuw hoeveel CO2 we uitstoten. Én stelt doelen om de uitstoot te verminderen. Zaanstad neemt verschillende maatregelen. Zoals energiebesparende maatregelen en de inkoop van groene stroom. Hierbij informeren we en – zo nodig – betrekken we medewerkers, inwoners en externe partners. Deze manier van werken ondersteunt het doel om in 2040 als organisatie Klimaatneutraal te zijn.  

Om de voortgang te kunnen bepalen moeten we weten hoeveel CO2 er door de activiteiten van de organisatie wordt uitgestoten. De berekening die we elk (half)jaar doen noemen we onze voetafdruk. 

Gemeente Zaanstad verlaagt CO2-uitstoot met 28% in 2023
In 2023 heeft gemeente Zaanstad de eigen CO2-uitstoot met 28 procent verminderd ten opzichte van 2019. Dit blijkt uit de laatste berekeningen van de CO2-prestatieladder. De totale uitstoot was 3.705 ton. De meeste uitstoot werd veroorzaakt door gasverbruik (1.866 ton).

De totale uitstoot van de organisatie staat gelijk aan:

  • 186.650 bomen laten groeien voor een heel jaar
  • Een windmolen van 3mW 460 dagen laten draaien
  • 484 keer met de auto om de aarde rijden
  • Gas- en elektraverbruik van 807 huishoudens voor een heel jaar
  • 2.026 retourtjes met het vliegtuig naar NY

Om de CO2-uitstoot verder te verlagen neemt Zaanstad verschillende maatregelen. Voorbeelden van CO2 besparingsprojecten in 2023:

  • We hebben 152 zonnepanelen geplaatst op een uitrukpost van de brandweer op de Industrieweg te Wormerveer.
  • Het monumentale dak van filmhuis ‘de Fabriek’ is na-geïsoleerd.
  • We hebben vloerisolatie aangebracht op ‘Steunpunt Zuid’
  • Er zijn warmtepompboilers en hybride warmtepompen geïnstalleerd in gymzalen in Zaanstad.
  • We hebben een verzamelgebouw met maatschappelijk huurders op de Tuinstraat voorzien van dubbelglas en gevelisolatie.
  • In het centrum zijn we volledig overgestapt op elektrische voertuigen en gereedschappen. We werken daar nu met een elektrische veegwagen, stint, stofzuiger, waterdrone voor drijfvuil, bosmaaiers en bladblazers.
  • In 2023 zijn de (werk)routes geoptimaliseerd, waardoor we onnodige kilometers (en dus brandstof) besparen.

Halfjaarlijks wordt de voortgang geëvalueerd. Naast deze acties zijn ook onderzoeken gestart naar welke maatregelen Gemeente Zaanstad nog meer kan nemen om de doelen te halen. In 2026 wil Gemeente Zaanstad 30 procent CO2-reductie behalen ten opzichte van 2019.

Elk jaar krijgt Gemeente Zaanstad een audit (onderzoek) door een onafhankelijke en geaccrediteerde instelling, Normec NCK. Tijdens deze audit controleert de instelling of Gemeente Zaanstad het CO2-managementsysteem goed heeft uitgevoerd. Ze bekijken jaarlijks hoe goed de gemeente haar emissies in kaart heeft gebracht, hoe actief we zijn geweest op het uitvoeren van de geplande maatregelen? Welke acties we hebben ondernomen om het bewustzijn te vergroten? Hebben we  actief deelgenomen aan relevante initiatieven? Het CO2 bewust certificaat is hier te vinden.

De gemeente Zaanstad kijkt ook verder dan haar gemeentegrens. Wij nemen deel aan sector- en keteninitiatieven waar nieuwe ideeën en ontwikkelingen gedeeld worden tussen bedrijven, medeoverheden en organisaties. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Regionale Energie Strategie (RES)

De RES is een initiatief vanuit het Klimaatakkoord. Zaanstad valt onder de RES-regio Noord-Holland Zuid. Hier doen momenteel 27 gemeenten, de provincie Noord-Holland, het Hoogheemraadschap van Rijnland, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (Waternet) aan mee. In de RES NHZ 1.0 is een opgave voor opwek hernieuwbare energie geformuleerd, dit is 2,7 TWh voor Noord- Holland Zuid. Elke deelregio heeft in de RES 1.0 aangegeven waar zij mogelijkheden zien, zoals zoekgebieden zon en wind, maar ook grootschalig zon op daken en boven parkeergelegenheid. De hernieuwbare energie (zon en wind) levert een bijdrage aan de CO2-reductie (en dus het gebruik van minder fossiele brandstoffen).

  • Werkgroep Energietransitie Green Business Club Zaanstad

De werkgroep Energietransitie Green Business Club Zaanstad richt zich op energietransitie en helpt daarbij bedrijven met het verduurzamen, zodat zij energiebesparende en transitie- en opwekmaatregelen kunnen treffen. Dit gebeurt door energiescans aan te bieden, kennisbijeenkomsten te organiseren en subsidiemogelijkheden te presenteren. Het treffen van deze maatregelen leidt tot CO2-reductie.

  • Zaanstad Maakstad in samenwerking met de industrie

In het kader van Zaanstad Maakstad in samenwerking met de industrie doet de gemeente mee aan meerdere initiatieven, zoals het onderzoek naar restwarmte ten behoeve van het verwarmen van de gebouwde omgeving, verkenning van het waterstofnetwerk, onderzoek naar meer vervoer over water en slimme energie uitwisseling op bedrijventerreinen.

  • Aanpak energiearmoede

Het primaire doel van het initiatief is het bestrijden van energiearmoede door het verlagen van de energierekening. Maatregelen die worden getroffen zijn het aanbrengen van isolatie, zonnepanelen of warmtepompen.

  • Zaans Klimaat en energiefixers

Energiefixers doen huisbezoeken bij inwoners en helpen hen bij het nemen van (kleine) maatregelen om energie te besparen.  

Benieuwd wat u zelf als ondernemer of inwoner kunt doen om energie te besparen en daarmee minder CO2 vrij te laten komen?

Zie ook