Europees samenwerkingsproject EMPOWER
Betrokkenheid inwoners en lokaal eigenaarschap vergroten
In 2019 startte het Europese samenwerkingsproject EMPOWER 2.0. In 2022 loopt dit op zijn einde. Onder leiding van Zaanstad werkte een samenwerkingsverband van 13 partners aan het vergroten van betrokkenheid van inwoners en lokaal eigenaarschap in de energietransitie. Deze partners bestaan uit overheden, universiteiten en andere organisaties in Nederland, België, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. Vanuit dit project zijn in Zaanstad verschillende initiatieven gerealiseerd.
De afgelopen jaren heeft Empower 2.0 zeven verschillende proeftuinen opgezet. In Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken. Deze pilots verschillen van een kleinschalig Deens warmtenet in bezit van bewoners tot het opzetten van collectieve duurzame renovatieprojecten in Vlaanderen. En van coöperatieve zonneprojecten in Haarlem tot duurzame collectieve inkoopacties in het Britse Essex. In Zaanstad creëerde lokale coöperatie WeSpark een energiegemeenschap met een slim monitoringapparaatje, de ‘EARN-E’. Deelnemers kregen via de Earn-E realtime inzicht in hun energiegebruik. Hiermee leerden zij om effectief hun energieverbruik te verlagen.
Pilot-aanpak energiearmoede
Gemeente Zaanstad is als onderdeel van Empower gestart met een pilot-aanpak energiearmoede. Energiecoaches helpen bewoners door het geven van (gratis) adviezen om energie te besparen. Daarnaast is er een Zaanse FIXbrigade opgezet. De fixers starten waar de energiecoach ophoudt. Een team van klussers die gratis energiebesparende maatregelen uitvoeren voor de bewoners.
De belangrijkste lessen zijn vastgelegd in een serie van 4 video’s: EMPOWER-TV. Meer verdieping is te vinden op https://northsearegion.eu/empower-20/. Het is daarnaast de bedoeling dat een aantal van deze geleerde lessen onderdeel worden van een permanente energie-tentoonstelling. Deze tentoonstelling is vanaf begin 2023 te zien op het terrein van de voormalige kolencentrale Transfo in het Vlaamse Zwevegem.
Empower werd mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) van de Europese Unie via het Interreg North Sea Region (NSR) programma. Ook de Provincie Noord-Holland heeft een financiële bijdrage geleverd aan Empower.